İlk gençlik yıllarımızda görev yaptığımız vakıf için kurban bağışı ve derisi toplardık. Dini vakıfların hepsinde kurban bağışı toplama kültürü vardı. Deri toplama işi eskisi kadar yapılmıyor. Külfetinden dolayı mı azaldı deri toplama işi, eskisi gibi değeri olmadığı için mi bilmiyorum. 1990’lı yıllarda vakıf sayısı çok azdı. Son yıllarda vakıf ve dernek sayısında bir patlama yaşandı. Bu vakıfların büyük bir kısmı para topluyorlar. Ramazan ayında zekât ve fitre toplamak için yüksek miktarda reklam parası ödüyorlar haber sitelerine. Kendi sosyal medya mecralarından reklam için büyük paralar harcıyorlar. Kurban Bayramı yaklaşınca hepsi kurban bağışlarına göz dikiyor. Kurban parası toplamak için harcanan reklam masraflarını duysanız şaşırırsınız. Bir yerde deprem, sel veya savaş olmuşsa, hemen oraya yardım götürmek için para toplamaya başlıyorlar.
Bir arkadaşım: “Deprem veya savaş haberleri medyaya düştükten yirmi dakika sonra cep telefonuma mesaj geliyor” demişti. Haberleri takip etmeyen bir insan, gelen yardım mesajıyla haberdar oluyor felaket ve afetlerden.
Ekmek mi Et mi?
Kurban bağışı toplama meselesi, yıllardır sorguladığım bir konudur. Açlıktan ölmek üzere olan insanlara, iki gün içerisinde tüketecekleri et yerine, aynı parayla bir ay boyunca karınlarını doyuracakları un veya ekmek vermek daha doğru değil mi? Bu soruyu birçok insana sordum ancak mantıklı bir cevap alamadım. “Onlar protein almasın mı? Senede bir defa et yemesin mi?” gibi komik ve anlamsız cevaplar verenleri ciddiye almadım. Sahi bu soru üzerine hiç düşündünüz mü? Açlıktan ölümlerin olduğu bir yere, neden ısrarla et götürülüyor da, daha hayati bir ihtiyaç olan ekmek (un) götürmeye ağırlık vermiyorlar.
Kurban Fiyatları?
Türkiye’den, Afrika gibi yoksul ülkelere kurban bağışı için kaç TL para alıyorlar? Son birkaç yıldır bu konu kafamda olduğu için fiyatları takip ettim. Ortalama 100 dolar civarında bir para toplanıyor. Peki, Afrika’da kurban bedeli ne kadar? Bunu araştıran, soruşturan oldu mu? O bölgeye gidip gelen, ticaret yapan arkadaşlarıma bu konuyu sorunca, hepsi gülüyorlar. Gülüyorlar çünkü oralardaki fiyatları biliyorlar. Bazı yerlerde Türkiye’de toplanan paranın yarısı fiyatına, bazı yerlerde daha düşük fiyata kurban satın alınıyor. Arada ki fark nereye gidiyor?
Arada kaynayan paranın büyüklüğü anlaşılsın diye somut bir hesap yapalım. 1000 adet kurban bağışı parası üzerinden düşünelim. 1000 adet bağış parası toplayan bir kurum 100.000 dolar para toplamış olur. Bu paranın yarısı ile kurban satın alınır. Kalan diğer yarısının en fazla 10 bin dolarlık kısmı, gidenlerin yol ve konaklama masrafı olur. Geriye kalan para nereye gidiyor? Bu hesap 1000 adet bağış toplayan için yapıldı. Bir yıl içerisinde bunun on katı hatta yüz katı kadar bağış parası toplayanlar var. Bazı rakamları biliyorum ama onları buraya yazmayacağım.
Kurban Farz mı?
Kurban kesme ibadetinin farz olmadığını herkes bilir. İmkânı olan keser. İmkânı olduğu halde kesmeyen kişi günaha girmiş olmaz. Peygamberimizin sadece Hac yaptığı sene kurban kestiği de bilinir. Konuyu fazla dağıtmak istemediğim için, işin fıkıh boyutuna dalmayacağım. İnsanların dini hassasiyetlerini kullanarak servet edinen, bunu vakıf veya dernek kisvesi altında saklayan din tüccarlarına karşı toplumu uyarmak için yazıyorum sadece.
Kurban kesip et dağıtacaksanız, bari komşularınızı araştırın. Parasını verecekseniz, bir ihtiyaç sahibini bulun. İhtiyaç sahibi komşularınızdan haberiniz yoksa yoksul insanlar hiç gündeminizde değilse, siz zaten kurban olmuşsunuz dünya hayatına. Kestiğiniz kurban sizi kurtarır mı?
Sait Çamlıca
Eğitimci-Yazar
Kaynak Kitap
Yasal ile Helal Arasında
Online Sipariş:
Bu yazının alıntılandığı kitabı aşağıdaki sitelerden satın alabilirsiniz.
