Haftalık bir araya gelinen sohbet halkalarının din eğitimine katkısı çok büyüktür. Cuma hutbesi gibi kısa bir zaman dilimine sıkışmadığı ve çok kalabalık olmadığı için, haftalık eğitim sistemi olarak Anadolu’da önemli bir yeri vardır. Perşembe akşamları bir araya gelenler de var, cumartesi akşamları toplanıp sohbet yapanlar da var. Erkekler genelde akşamları, bayanlar daha çok gündüzleri bir araya gelip sohbet ederler.
Özellikle 15 Temmuz darbe girişiminden sonra, yani FETÖ tartışmalarının ardından, Türkiye gibi Avrupa’da yaşayan vatandaşlarımız da cemaatlerin çoğuna şüphe ile bakmaya başladı. Hiçbir cemaat bağlantısı olmayan bazı yerel derneklere bile, sohbet dinlemek için gitmek istemeyen insanların hikâyelerini dinledim. Kendileri gitmediği gibi, çocuklarının da bu tür sohbet halkalarına gitmelerini istemeyen birçok aile var.
Bana sorarsanız, milletimiz haksız da değil. “Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer” denmesi boşuna değil. Öyle bir zaman diliminden geçiyoruz ki, yoğurda üflememiz yetmez, yoğurdun kaynağını bile araştırmamız gerekiyor.
Almanya’da kendi arkadaş çevresiyle sohbet halkası oluşturmak isteyen bir arkadaşıma “Herhangi bir dernek veya cemaat kurumuna insanları çağırırsanız gelmek istemezler. Bölgenizdeki camide bir araya gelmenizi tavsiye ederim” dedim.
Mihrap Aslına Dönmeli
“Mihrap” kelimesi “harp” kelimesiyle aynı kökten türemiştir. Mihrap, cehalete karşı mücadele edilen yer demektir. Namaz sonrası, peygamberimizin sünneti olduğu için, tespih çekerken cemaate yüzünü döner imamlar. Peygamberimizin namaz sonrası cemaate yüzünü döndüğü doğrudur. Ancak tespih çekmek için değil, sohbet etmek için yüzünü cemaate dönermiş peygamberimiz. Birkaç âyet okur, âyetler üzerine nasihat eder, sonra cemaat dağılırmış.
Mescidi Nebevi…
Peygamberimizin sahabe ile inşa ettiği Mescidi Nebevi, bugün ülkemizde olduğu gibi, sadece namaz kılma yeri olarak kullanılmamıştır. Mabedin inşasının amacı ümmeti bir araya getirip ihya etmek, yani eğitmektir. Hac veya Umre ibadeti için Kâbe’ye gitmiş olanlar, Kâbe’nin etrafında küçük gruplar hâlinde sohbetler yapan insanlar görürler. Bu manzaranın ülkemizin camilerinde de oluşması için hepimize görev düşüyor. Sadece caminin imamı değil, mahalle sakinleri de bu tür organizasyonlar yaparak, camilerinde sohbet halkaları oluşturmalıdır.
Bayanlar ve Camilerimiz…
Anadolu’da ilginç bir gelenek oturmuş. Sanki kadınlar teravih namazı dışında camiye giremezmiş gibi, sadece Ramazan ayında camilerimize giriyor kadınlar. Vakit namazları veya Cuma namazlarına bayanlar nedense pek gitmiyor. Sadece İstanbul ve bazı büyük yerleşim yerlerindeki bazı camilerimizde bayanların camiye gitme alışkanlığı var. Mescidi Nebevi’ye vakit namazları ve Cuma namazlarına bayanların da gittiğini tüm kaynaklarımız yazdığı hâlde, Anadolu’da yerleşmiş olan bu geleneği değiştiremiyoruz.
Mahallede bir Kuran Kursu varsa, o kursa gidiyor mahallenin kadınları. Her mahalleye Kuran Kursu yapmanın imkânsız olduğunu biliyoruz. Keşke camilerimizde hanımlar da sohbet halkaları oluştursalar kendi aralarında. Müftülüğün bayan personeli öncülüğünde haftalık sohbet halkalarını camilerimizde yapsalar, çok daha faydalı olur. Bayanlar için yapılan Kuran Kurslarının çoğaldığı ilçelerde psikolojik tevdi gören bayan sayısının azaldığını istatistiklerden biliyorum.
Kimin Tefsirini Okumalı?
Tefsir sohbetleri denilince hemen “Hangisini okuyalım?” sorusu akla geliyor. Ben her konuda “çeşit” okuma taraftarıyım. Asla tek taraflı okumayı tavsiye etmem. Üzerinde pek tartışma yapılmayan, toplumun en çok ortak kabulü arasına giren, Diyanet’in 5 ciltlik tefsiri ve Elmalılı Hamdi Yazır’ın Hak Dini Kuran Dili tefsiri merkeze alınabilir. Bunlar dışında sohbet grubuna katılan herkes kendi sevdiği meal veya tefsiri yanında getirirse karşılaştırmalı okuma yapılmış olur.
Aynı üslubu, siyer ve hadis okumalarında da yapabilirsiniz. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın hazırladığı 7 ciltlik “Hadislerle İslam” kitabını merkeze alıp, haftalık hadis sohbetleri halkası oluşturabilirsiniz.
Birlikte İhya Edelim
Anadolu insanı, camilerini elbirliği yaparak inşa etmiştir. Birlikte inşa edilen camilerimizi birlikte ihya etme projeleri yapmak zorundayız. İhya etmeyi ihmal ettiğimiz camiler, ekmeliler lokali olmaktan kurtulamaz. Muhabbetin, sohbetin, ilmin olmadığı mabetler, Mescidi Nebevi modelini anlamamış demektir.
Sözün Özü:
İlçenizde veya mahallenizde sohbet halkası oluşturup tefsir, siyer veya kitap okuma grubu oluşturmak istiyorsanız, mahallenizin camisinde bir araya gelin.
Hiç kimsenin temsilcisi olmak zorunda değilsiniz.
Sait ÇAMLICA
Eğitimci-Yazar
Kaynak Kitap
Teknoloji Çağında Cemaatlerin Bağlama Problemi
Online Sipariş:
Bu yazının alıntılandığı kitabı aşağıdaki sitelerden satın alabilirsiniz.
