“Sanat altın bileziktir” sözünü hem büyüklerimizden çok duyduk hem de okul sıralarında kompozisyon yazılacak başlıklardan birisi oldu. Bir “vasfa” sahip olmanın önemini belirtmek için kullandığımız atasözlerinden birisidir, “Sanat altın bileziktir” sözü.
Bir mesleğe, bir vasfa sahip olmayan gençlere “vasıfsız eleman” diyoruz. Peki vasıfsız eleman yetiştirmek için 12 yıl okula gitmeye ne dersiniz?
Dünyanın gelişmiş ülkelerinde “düz lise” mantığıyla eğitim veren bir sistemin olduğunu ben duymadım. Sahi “düz lise” ne yetiştiriyor? 12 yıl devlet ve aile yatırım yapıyor gence, ortada sadece “diploma” var. Emeğe yazık değil mi? “Üniversiteye daha kolay girmek için en iyi yol” düşüncesiyle düz liseye giden gençlerin bir kısmı Üniversite sınavlarında da başarılı olamayınca ne yapacaklar?
“Düz lise” mezunu genç, birkaç yıl dershaneye gitmek zorunda kalıyor. Erkek öğrenciler birkaç yıl üst üste girdiği sınavlarda da başarısız olunca askerliği aradan çıkartmak için askere gidiyor. Çünkü tüm iş müracaatlarında karşısına askerlik çıkıyor. Asker dönüşü hayata atılmaya çalışıyor. Yaşı 22, elinde sadece “düz lise” diploması var. Düz lise mezunu, “vasıfsız elaman” olarak hayata atılmak zorunda kalıyor maalesef.
Kız öğrenciler de aynı süreçten geçiyor maalesef. Mezun olduktan sonra birkaç yıl Üniversiteye hazırlık süreci sonunda da bir yere yerleşemeyince açık öğretim fakültesine kayıt yaptırıyor. Birkaç yıl üst üste başarısız olunca okumaktan vazgeçiyor. Elinde sadece bir diploma var. 12 yıllık eğitimin sonunda vasıf ya da meslek yok!
Düz lise mezunu bir genç için yazdıklarım, üniversiteye yerleşemeyen Anadolu veya diğer liseler için de geçerli. Meslek lisesi mezunu değilseniz, üniversite bitirmeden ‘vasıf’ sahibi olamıyorsunuz.
Lise Mezunu Pompacı Aranıyor!
“Lise mezunu pompacı aranıyor” afişini, bir benzin istasyonunda görseniz ne düşünürsünüz? Yıllar önce görmüştüm o afişi. Önce kamera şakası sandım. Ama maalesef şaka değil gerçek. Keşke o afişin fotoğrafını çekseydim.
Benzin istasyonunda, araçlara pompayla benzin yüklemek için işe alınacak elemanda aranan “lise mezunu” özelliğinin anlamı yok elbette. Maalesef “düz lise” mezunu gençlerin durumu bu.
İstanbul’da tezgahtarlık ve işportacılık yapanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, “lise” mezunu olup bu işi yapanların %28’i düz lise mezunu, %1’i Meslek lisesi mezunu çıkıyor. Meslek liselerinde verilen eğitimi beğenirsiniz ya da beğenmezsiniz ancak “ağaç yaşken eğilir” gerçeğini unutmamak gerek.
Meslek liselerine ilgisizliğin “eğitim sisteminden” kaynaklanan boyutu bambaşka bir tartışma konusu. Maalesef anne babaları bu konuda ikna etmek bile zor oluyor. “Üniversite sınavları için düz liseye gönderiyorum” denilen gencin karnesinde kaç zayıf olduğunu unutuyor anne baba.
Tüm gençlerin üniversiteyi bitirip öğretmen, doktor, avukat olması beklenemez. “Diplomalı” gençlerden daha çok “vasıflı” (işe yarar) gençlere ihtiyacımız olduğu kesin.
Sekiz yıllık kesintisiz eğitim kararını alanların meslek liselerine vurdukları darbenin etkisini her geçen yıl daha ağır hissetmeye başladık. Sekiz yıllık kesintisiz eğitim kararından dönüldüğü halde, bu boşluğu halen dolduramadık.
Reklamlarını görmüşsünüzdür. “Meslek lisesi memleket meselesi” diye ekranlarda veriliyor. Her geçen yıl daha büyük bir memleket meselesi haline gelmeye başlıyor “meslek lisesi” meselesi. Bu reklamları verenlerin, sekiz yıllık kesintisiz eğitim kararları çıksın diye var güçleriyle çalıştıkları gerçeği ise, yine bir başka tartışma konusu.
Umarım yetkililer en kısa zamanda eğitimin sırtındaki bu kamburun ne kadar büyüdüğünün farkına varırlar ve tedbir alırlar. Kısa sürede sistem değişmese bile, anne babalar ve öğretmenler lise çağına gelen gençleri meslek liselerine yönlendirmelidir.
Meslek lisesinde yöneticilik yapan bir arkadaşım; “Devlet en pahalı eğitim malzemelerini bize veriyor, ancak sistemi o hale getiriyor ki, Anadolu lisesini kazanamayan, dersle pek ilgisi olmayan gençler bizim okullarımıza geliyor. Hem yapılan yatırımlara yazık hem de emeğe” demişti. Meselenin bu boyutunu o zamana kadar düşünmemiştim.
Ülkenin geleceği açısından meslek lisesi bir memleket meselesidir.
Ancak kendi çocuğunuzu düşünüyorsanız, onu vasıfsız eleman olarak yetiştirmektense, bir meslek lisesine gönderin.
Düz liseyi bitirip eline bir diploma alacağına, meslek lisesini bitirip koluna bilezik takmış olursun.
Sait Çamlıca
Eğitimci – Yazar
Kaynak Kitap
Doğurmak Annelik Doyurmak Babalık Değildir
Online Sipariş:
Bu yazının alıntılandığı kitabı aşağıdaki sitelerden satın alabilirsiniz.
