Teknoloji büyük nimet. Hayatımızın her yerini kuşatmış durumda. O kadar hızlı değişiyor ki her şey, daha teknolojiyi kullanmayı öğrenmeden yeni bir teknoloji ile karşılaşıyoruz. Önce hep televizyonu konuştuk. Sonra hayatımıza bilgisayar girdi. İnternetin gelmesiyle bilgisayar hayatımızın bir parçası oldu. Sonra akıllı telefonlar ve tabletler hepsinin yerini doldurdu.
Teknoloji değişince hayatımızda bazı şeyler kolaylaştı ama birçok değerimizi de yeniden konuşmak zorunda kaldık. Sorun değişince, sorun çözme yöntemlerimiz de değişti. Özellikle öğrenciler ve gençler “bağımlı” hâle gelince, aile içinde birçok sıkıntı yaşanıyor. Sabaha kadar bilgisayarın başında oyun oynayan, elinden telefonu bırakmayan gençler, evlenince de eşi ve çocuklarıyla ilgilenmediği için aile sıkıntıları giderek çoğalıyor.
Öğrencileri dersin başına oturtmak, her zaman sıkıntı olmuştur. Otuz yıl önce mahallede arkadaşlarıyla oyun oynamaya kaçan çocuklar, gün batınca evine geldiği için, akşamları dersleriyle ilgilenebiliyordu. Bugün ailelerin işi, otuz yıl öncesine göre çok daha zor.
Annesinin cebinden para çalarak internete kaçıyor çocuklar. Çocuklarıyla baş edemeyen aileler, çocuğu eve bağlamak için, bilgisayar alıp eve internet bağlatıyor. Bu sefer odasından çıkmayan, bilgisayarın başından kalkmayan çocuklarıyla problem yaşamaya başlıyorlar. Cep telefonu ve tabletler hayatımıza girdikten sonra, ayrı odalarda değil, aynı odada yalnız kalmaya başladık.
Hocaların hocası olarak bilinen Rahmetli Prof. Dr. Ayan SONGAR Bey, “Adı konulamamış yüzlerce hastalık türedi son yıllarda!” demişti ölmeden önceki yıllarında. Bu hastalıkların birçoğu teknoloji kaynaklı hastalıklar. “Teknoloji bağımlılığı ve sonuçları” önümüzdeki yıllarda çok daha fazla konuşulacak. Birey, aile ve toplum üzerindeki birçok etkisi konuşulacak.
Birkaç yıl önce, bir anne oğluyla beraber gelmişti yanıma. Ders çalışmayı sevmeyen, bilgisayar başından kalkamayan oğluyla ilgili yardım istiyordu. Annesiyle konuşurken oğlu da yanımızdaydı. Oğlunun da bu sanal bağımlılıktan şikayetçi olduğunu ve kurtulmak istediğini söyledi. Sekizinci sınıfta okuyan öğrenciyle görüşmeye başladım. Gerçekten bilgisayar bağımlılığından kurtulmak istediğini söyledi. Ancak dersin başına oturunca bir tuhaf olduğunu anlattı. Çalışma masasına oturunca neler hissettiğini anlatmasını isteyince, gözleri boşluğa baktı önce. Sonra başladı anlatmaya:
“Hocam ben gerçekten ders çalışıp zayıflarımı kurtarmak istiyorum. Ancak ne zaman dersin başına otursam bir tuhaf oluyorum. Kitap veya defteri açınca, kitap sayfaları arasında bilgisayarda oynadığım oyunu görüyorum. Kendimi hayali oyuna kaptırıyorum. Elimde kitap, çalışma masamda olduğum hâlde, kendimi oyun içinde hissediyorum. Oyundan çıkıp derse dönmek için kendimi zorluyorum. Hayali oyundan çıkıp saate bakınca, yarım saatten fazla zamanın geçmiş olduğunu görüyorum. Ben nasıl kurtulacağım hocam?”
Öğrencim odamdan çıkınca ilk aklıma gelen cümleyi ajandama not aldım. “Üzerine et giydirilmiş kabloları ilk defa bu kadar net görüyorum.”
Aklıma “Matrix” filmi geldi. Bilim kurgu filmlerinin tamamen uydurma olmadığını, bilimsel gelişmelerin senaristler tarafından abartılarak pazarlandığını biliyorum. Ancak ilk defa “Robocop” gibi hisseden bir öğrenciyle karşılaşmıştım. Çocuklar ve gençlerdeki bu bağımlılık, korkutucu seviyelerde olmasına rağmen, maalesef tedbir alınmıyor.
Bağımlılığa Karşı Koruyucu Hekimlik.
Tedbir alma konusunda en büyük sorumluluk anne ve babalarda olmasına rağmen, ailelerin bilinçsizliği ve ilgisizliği çocukları bağımlı hâle getiriyor. Bağımlı hâle gelmiş olan bir çocuğu kurtarmak imkânsız değil elbette. Ancak, çocuğun bağımlı hâle gelmemesi için bilinçli davranmak çok daha önemlidir.
Hasta olduktan sonra, iyileşmek istiyorsanız, doktora gitmek, ilaç kullanmak, ameliyatla tedavi olmak zorundasınız.
“Bilgisayar bağımlılığı” hastalığından kurtulmak için de birçok tedavi yöntemi üzerinde çalışılıyor.
Ancak en akıllı, en faydalı tedavi yöntem: “koruyucu hekimliktir”. Hasta olmamak için tedbirli adımlar atmak, hasta olduktan sonra iyileşmek için çareler aramaktan çok daha önemlidir. Anne-babalar çocuklarının bağımlı olmaması için tedbirli olmak zorundalar.
Çocuğumuz Bilgisayar İstiyor! Alalım mı?
Bu soruyla karşılaştığım zaman “Almayın!” demiyorum. “Çocuklarınızı bilgisayara esir etmeyin yeter ki!” diyorum. Annelerin işi de kolay değil. Her fırsatta, internet kafelere kaçan evladını aramakla uğraşmaktansa, “Gözümün önünde olsun!” düşüncesiyle eve bilgisayar almak istiyorlar. Anne perspektifinden bakınca doğru bir bakış açısı belki, ancak “İnternet Kafe’de bağımlı olmanın sonuçlarıyla, evde bağımlı olmanın sonuçları arasında bir fark yoktur.”
Köpek beslemek isteyen bir çocuk düşünün! “Dışarıdaki pis köpeklerle uğraşıp hasta olmasın!” düşüncesiyle eve köpek alan anne-babalar, evdeki kuduz köpekten de çocuklarını korumak zorundalar.
Tüm kavgalarının sebebinin bu olduğunu, bilgisayar yüzünden derslerinin de iyice bozulduğunu söyledi. Geçici olarak bile olsa, çocuğa ders olsun diye, internet bağlantısını kapatmak istediğini söyledi anne. İnterneti iptal etmeyi niçin ertelediğini duyunca, annelerin ne kadar zor durumda kaldığını daha iyi anladım.
İnterneti kapatacağımı kızıma söyledim. Derslerini düzelttikten sonra tekrar internet bağlatacağımı da söyledim. Ancak kızım bana öyle bir tepki verdi ki, Telekom Müdürlüğüne ayaklarım gitmiyor.
“Anne, eğer interneti kapatırsan, ben de intihar ederim!” cümlesini, o kadar sert ve kararlı bir biçimde söyledi ki, cevap bile veremedim.
Televizyonlarda intihar eden çocuklar ile ilgili haberleri gördüğüm zaman, çaktırmadan on iki yaşındaki kızımın yüzüne bakıp ağlıyorum. İnterneti iptal etmeye cesaret edemiyorum. Ancak kızımın internetin başında erimesinden, kötü alışkanlıklar edinmesinden de çok korkuyorum.
Niçin koruyucu hekimlikten bahsettiğimi anlatan bir cümleyle bitireyim.
İki yaşındayken annesinden beş dakika bile ayrılamayan bir çocuk, on iki yaşına geldiği zaman, internetten ayrılamayacak bir hâle gelmişse, biz kimi suçlayacağız?
Sait Çamlıca
Eğitimci-Yazar
Kaynak Kitap
Çocuk Aile Medya ve Şiddet
Online Sipariş:
Bu yazının alıntılandığı kitabı aşağıdaki sitelerden satın alabilirsiniz.
